Maand van de geschiedenis

Ontdek gisteren, begrijp vandaag.

De Maand van de Geschiedenis is het grootste geschiedenisevenement van Nederland. Samen met honderden culturele, toeristische, literaire en mediaorganisaties brengen we geschiedenis onder de aandacht bij miljoenen Nederlanders.

Geschiedenis is altijd aanwezig, maar moet wel verteld, aangevuld en gedeeld worden. Vanuit het verleden kun je het heden beter begrijpen en zo ook een beter begrip vormen van jezelf, je eigen achtergrond of omgeving. Begrip leidt tot inzicht, nuancering en mogelijk een andere kijk op de wereld.

Thema 2019: Hij/Zij

De verhoudingen tussen de seksen staan op scherp. In tijden van #MeToo, #HeForShe en de eerste moslima’s in het Amerikaanse Congres kijkt de Maand van de Geschiedenis terug: hoe zijn genderverschillen historisch gevormd? Vrouwen hebben altijd zo’n vijftig procent van de wereldbevolking uitgemaakt. Toch weten we vooral de namen van mannen uit het verleden. Als we de vrouwen niet ook kennen, hoe kunnen we de wereld om ons heen dan begrijpen

Gevangen vrouwen

Gevangen vrouwen in Nederland. In de middeleeuwen werden vrouwen verbrand of verdronken als heks, een kruidendrankje maken kon de doodstraf op staan. Mannelijk heksen werden tovenaars genoemd en hadden meestal een betere status. Een misoogst of de dood van een dier of een mens was vaak aanleiding tot het zoeken van een zondebok. Vaak bleef de straf echter beperkt tot verbanning of een geldboete. Heksen werden vanaf die tijd door de kerk beschouwd als duivelsaanbidders en niet meer als onschuldige heidense kruidenvrouwtjes of medicijnmannen zoals tijdens de voorafgaande Middeleeuwen.

Tijdens martelingen bekenden de slachtoffers alles wat hun ondervragers wilden horen en zij gaven op hun aansporing ook vaak de namen van andere 'heksen', die vervolgens eveneens werden gearresteerd en gefolterd totdat zij bekenden en anderen van hekserij beschuldigden. Zo ontstond een sneeuwbaleffect waarbij soms een derde van de bevolking van een plaatsje op de brandstapel eindigde. Schattingen van het aantal slachtoffers lopen uiteen. Vermoedelijk zijn ten minste 50.000 mensen ten gevolge van de vervolgingen omgekomen. Bron Wikipedia

Het einde van de vervolgingen in de westerse wereld

De wetgeving tegen heksen veranderde, een bekentenis van de beschuldigde was niet langer genoeg. Getuigen moesten hun verklaringen met bewijs kunnen onderbouwen en er werd vaker naar een medische dan naar een spirituele verklaring gezocht voor gevallen van bezetenheid. Dit hield echter niet in dat "heksen" nu niet langer bang hoefden te zijn gestraft te worden. De doodstraf werd vervangen door (soms levenslange) opsluiting in een gevangenis, dolhuis of soortgelijk instituut. In het katholieke Zuid-Amerika was de laatste officiële heksenexecutie in 1830. Er is nu zelfs een opleiding heksen!

Vrouwen in het Nederlands in het gevang

Jaarlijks worden circa 3.000 vrouwen gedetineerd in een van de drie penitentiaire inrichtingen (PI) voor vrouwen die Nederland heeft. Dat is ca. 8% van de totale populatie gedetineerden die jaarlijks instroomt. Moeder in detentie. Meer dan de helft van de vrouwen in detentie is moeder. In principe verblijven er geen kinderen bij hun Alleen in uitzonderlijke gevallen kan dat worden toegestaan. Als er geen andere mogelijkheid tot opvang van de kinderen is, kan de directeur van een (gesloten) gevangenis toestemming verlenen om kinderen tot de leeftijd van maximaal 9 maanden bij de moeder op cel te laten verblijven. Daarvoor zijn speciale moeder-kindcellen ingericht. Bron: DJI

Anita wordt Opgenomen

Anita verblijft een aantal maanden in de vrouwengevangenis Nieuwersluis waar normaal gesproken de deuren voor buitenstaanders gesloten blijven. Ze leeft mee met de gedetineerden en medewerkers van de vrouwengevangenis en gaat het gesprek met hen aan. Bron: KRO/NCRV

Vrouwen werkzaam in het gevang

De eerste vrouwen van het Korps Gestichtswacht werden in de wandelgang Gewalientjes genoemd (aug 1980). Deze vrouwen gingen meestal na een paar jaar werken als gestichtswacht door naar gevangenisbewaarder ook wel Penitentiair Inrichtingswerker (PIW'er). De mannen zowel personeel als gevangenen moesten erg wennen aan vrouwelijk personeel in een mannen gevangenis.

Historica

Geschiedenis Vrouwengeschiedenis. Historica is een Nederlandstalig wetenschappelijk peer-reviewed tijdschrift voor vrouwengeschiedenis en gendergeschiedenis dat werd opgericht in 1978. Historica is het periodiek van de Vereniging voor Vrouwengeschiedenis (VVG). Het blad verschijnt drie keer per jaar en bevat onder andere biografieën van vrouwen, recensies van boeken over vrouwengeschiedenis en artikelen over het denken over gender door de eeuwen heen. Sinds 2016 is Historica erkend met een hoge impactfactor. Website Historica

Vrouwen in Leeuwarden

Vrouwen afdeling Huis van Bewaring Leeuwarden

Mini expositie

In oktober was er iedere zaterdagmiddag een mini tentoonstelling over"Vijf Lotgenoten". Vijf lotgenoten in het Huis van Bewaring van Leeuwarden. Vijf vrouwen in een cel opgesloten die ze moesten delen van 4 januari 1945 tot 20 februari 1945. Hun ervaring is in tekening en tekst beschreven in een boekje.

Vijf lotgenoten

Vrouwen in het gevang van Leeuwarden. Er is niet veel bekend over vrouwen in de Leeuwarder Gevangenis. Op de volgende link laten wij enige informatie zien die wij gevonden hebben Vrouwenafdeling

Vijf lotgenoten in het Huis van Bewaring van Leeuwarden. Vijf vrouwen in een cel opgesloten die ze moesten delen van 4 januari 1945 tot 20 februari 1945. Hun ervaring is in tekening en tekst beschreven in een boekje.

Lees meer over de vijf vrouwen op de volgende link: De arrestatie van secretariepersoneel