De geschiedenis van het Huis van Opsluiting en Tuchtiging is nauw verbonden met het hoofdgebouw van het voormalige blokhuis of kasteel van de stad. Het werd in 1661 gebouwd, maar brandde op 12 november 1754 bijna volledig af, waarna het veel sterker en veiliger werd herbouwd. Deze gevangenis beschikt over een zeer ruime binnenplaats en wordt bewaakt door het tijdelijke garnizoen. Het heeft tegenwoordig een uitmuntende inrichting en bestuur.
In deze gevangenis, waar 600 à 700 mannen en jongens zijn opgesloten, is uitmuntend. voortreffelijke inrichting en orde en de doelmatigheid van de ingevoerde classificatie (in vier klassen) onder de gevenen zijn de voorwerpen van de lof van vreemdelingen.
Voor het huis van opsluiting en tuchtiging te Leeuwarden worden de hoogst noodzakelijke kosten van onderhoud uitgetrokken. Mag men daaruit afleiden dat het om deze inrichting naar Medemblik over te brengen nog niet door de regering is opgegeven Er wordt echter in de bij de begroting overgelegde bescheiden niet meer over gesproken.
Stand der bevolking van de gevangenis in 1850
A. Strafgevangenis Leeuwarden criminele mannen
Capaciteit 1000 - sterkte op 31 dec 1850 - 780 mannen
B. Burgerlijke en militaire Huizen van Verzekering
Capaciteit 200 - sterkte op 31 dec 1850 - 74 mannen - 19 vrouwen -
Minderjarigen:
Terwijl te Leeuwarden in 1858 een nieuwe vleugel aan het gesticht werd gebouwd, waarvan in 1861 vier zalen met 60, later vier grotere met 212 alcoven in dienst zijn gesteld.
Leeuwarden: Apart gedeelte van het Huis van Opsluiting en tuchtiging voor de veroordeelde minderjarigen vóór 1840, na 1836